Perfecte storm in de uitvaartbranche

Van der Spek, Algemeen Belang, GUV. Het zijn gerenommeerde uitvaartorganisaties met een sterke regionale positie die ten minste één ding gemeen hebben: in de afgelopen jaren vielen ze ten prooi aan de expansiedrift van de ‘grote drie’, DELA, Monuta en Yarden.  De middelgrote uitvaartorganisatie redt het niet meer op eigen benen en heeft het geld en de organisatiekracht van  de top-drie-speler broodnodig.

Middelgrote uitvaartbedrijven zitten in een ‘perfecte storm’. Aan de ene kant neemt de concurrentie van zzp’ers elk jaar toe. Uit de laatste Uitvaartbranchemonitor blijkt dat het aantal uitvaartbedrijven in tien jaar is gestegen van 1.000 naar 1.900. Deze groei komt vrijwel volledig op het conto van de eenmansbedrijven. Deze zzp’ers maken het de traditionele spelers vaak lastig: ze zijn lokaal sterk geworteld, zijn flexibel en kunnen tegen scherpere prijzen aanbieden doordat ze geen vaste kosten hebben zoals een pand, personeel of auto’s.

Aan de andere kant hebben de middelgrote spelers te maken met de marktmacht van de ‘grote drie’. Die laatsten profiteren door hun omvang van synergievoordelen en hebben kostenvoordelen door inkoopmacht. Maar daarnaast hebben ze óók een verandering ingezet richting lokaal ondernemerschap. Een ‘best-of-both-worlds’-combinatie die de middelgrote spelers maar moeilijk kunnen bieden.

Tel hierbij op de veranderingen in klantvoorkeuren, maatschappelijke veranderingen en technologische vooruitgang, en het is duidelijk dat de uitvaartbranche op alle fronten sterk in beweging is. Om relevant te blijven in deze veranderende wereld zullen uitvaartbedrijven de bakens moeten verzetten.

De noodzaak tot aanpassing aan veranderingen werd twee eeuwen geleden al goed verwoord door Charles Darwin: “Niet de sterksten overleven, noch de meest intelligente, maar degenen die zich het best kunnen aanpassen aan verandering.”

Maar veranderen is lastig, zeker als je kunt bogen op een roemruchte en succesvolle historie. De klanten kwamen schijnbaar vanzelf, zolang je maar de beste uitvaarten wist te verzorgen. Maar de klanten veranderden, willen meer eigen regie. En nieuwe toetreders spelen daarop in. Als hierdoor geleidelijk, jaar na jaar, het steeds ietsje minder gaat met de zaken, komt eens het moment dat het ophoudt. Of, in het dan meest gunstige geval, de verleiding om in te gaan op een overnamebod of ‘voorstel tot samenwerking’ niet meer kan worden weerstaan.

Daarom, beste lezer: hikt ú als uitvaartondernemer ook al jaren aan tegen verandering, terwijl u eigenlijk weet dat u dit allang had moeten doen? Stelt u zichzelf dan eens deze vraag: wat houdt mij tegen? Is dat het feit dat het weliswaar minder gaat, maar nog steeds niet slecht genoeg? Bent u bang dat de veranderingen toch niet goed zullen uitpakken? Of zit u misschien wel meer vast in gewoontes en vooronderstellingen dan u op het eerste gezicht wilt toegeven?

Het moge duidelijk zijn: veranderen is geen makkelijk proces. Maar als het lukt om te veranderen, dan kan het nog zo stormen in de branche maar staat uw bedrijf zelf als een stevig baken te midden van de storm. En waarschijnlijk wordt het bedrijf daardoor een nog aantrekkelijker overnamekandidaat. Tegelijk kan elk bod desgewenst met een milde doch zelfverzekerde glimlach worden afgewezen.

Verschenen in: Vakblad Uitvaart, juni 2018